BİLİNÇALTININ PSİKODİNAMİK YANSIMALARI
Bazen ağzımızdan çıkan cümleler, gerçekten içimizden geçenlerin tamamını yansıtmaz. Dile dökülen ifadeler, çoğu zaman bilinçaltımızın gizlediği, bastırdığı ya da koruma altına aldığı duyguların sadece yüzeydeki yansımalarıdır. Psikodinamik kuram bu ayrımı, bireyin içsel çatışmalarını ve savunma mekanizmalarını anlamak için temel kabul eder (Freud, 1915; Jung, 1964).
Örneğin, “Her şeyin üstesinden gelirim” diyen biri aslında içten içe şunları söylüyor olabilir:
“Korkuyorum, ama gösteremem.”
“Yalnızım, ama kimseye yük olmak istemem.”
“Yetersizim, ama kimse bunu bilmesin.”
“Savaşmaktan yoruldum, ama duramam.”
“Destek bekliyorum, ama istemekten çekiniyorum.”
Bu tür ifadeler, bireyin iç dünyasında bastırılmış kaygı, korku, değersizlik ya da yalnızlık gibi duygulara karşı geliştirdiği bilinçli söylemlerdir. Aslında bu söylemler, birer “maske” işlevi görür: Toplumda kabul görmek, güçlü ve kontrollü görünmek için kullanılan koruyucu kabuklar. Bu durum, Carl Rogers’ın “koşulsuz kabul görme” ihtiyacıyla ilişkili olarak, bireyin gerçek benliğiyle ideal benliği arasındaki mesafeyi büyütebilir.
Gerçekten söylemek istediklerimiz, çoğu zaman daha kırılgan, daha savunmasız ve daha insani olanlardır. Ancak toplumsal roller ve içselleştirilmiş beklentiler, bireyin bu kırılganlığı görünür kılmasını zorlaştırır. Bunun sonucunda, kişi kendi ihtiyaçlarını bastırır, duygularıyla arasına mesafe koyar ve dış dünyaya “rol yapan” bir benlik sunar (Goffman, 1959).
İşte bu noktada, içsel farkındalık devreye girer. O “maskenin” ardında ne olduğunu fark etmek, kabul etmek ve ona şefkat göstermek; psikolojik iyileşmenin ve bireysel dönüşümün temelidir. Gerçek güç, kırılganlığı görmek ve onunla barışmakta yatar.
Bu içsel dürüstlük, bireyin bilinçaltındaki yaraları fark etmesini ve iyileştirmesini mümkün kılar. Ancak kendine karşı samimi olunduğunda, kişi gerçekten “her şeyin üstesinden gelebilecek” bir dengeye kavuşabilir—çünkü bu kez savaşarak değil, anlayarak ve şefkatle..
ESİN ÖZ AKGÜNAY
Sosyolog /Aile Danışmanı
Bilinçaltı & Sembol Danışmanı
