Sosyologlar Acilen Meslek Yasasını Çıkarmalıdırlar
Sosyologlar Odası Acilen Kurulmalıdır.
Meslek Yasası Nedir, Neden Gereklidir?
Bir meslek yasası; belirli bir alanda çalışan profesyonellerin görev tanımlarını, çalışma koşullarını, etik ilkelerini ve haklarını tanımlayan hukuki bir düzenlemedir. Hâlihazırda doktorlar, mühendisler, gibi birçok meslek grubu bu yasal güvenceye sahiptir. Ancak sosyologlar için böyle bir düzenleme olmaması şu sonuçları doğurmaktadır:
Unvan karmaşası: Sosyoloji eğitimi almamış kişilerin "sosyolog" unvanını kullanması yaygındır. Bu durum, mesleğin ciddiyetini ve kamusal güvenilirliğini zedeler.
İstihdamda belirsizlik: Sosyologlar çoğu zaman kendi uzmanlık alanları dışında görevlendirilmektedir. Aile danışmanlığı, sosyal hizmet, saha araştırmaları gibi konular uzmanlık gerektirirken, görev tanımları net olmadığından sosyologların potansiyeli atıl kalmaktadır.
Etik boşluklar: Sosyolojik araştırmalarda insan haklarına saygı, veri gizliliği ve tarafsızlık gibi ilkeler yasal düzenlemelerle desteklenmediğinde, meslek ahlakı bireysel inisiyatiflere kalmaktadır.
2. Toplumsal Politikalara Katkının Önü Açılmalı
Sosyologlar; toplumsal yapıların analizinden sosyal sorunların çözümüne, dezavantajlı grupların ihtiyaçlarının belirlenmesinden kültürel uyum politikalarına kadar her alanda bilimsel katkı sunabilir. Ancak mesleki kimlikleri tanımlanmadığı sürece bu katkılar görünür olmaz ve çoğu zaman göz ardı edilir.
Bir meslek yasası ile:
Kamu kurumlarında uzman kadroları oluşturulabilir.
Yerel yönetimlerin sosyal hizmet planlamalarında bilimsel yaklaşım güçlenir.
Araştırma merkezleri ve STK’larla iş birliği alanları genişler.
Topluma dair kararlar verilirken veri temelli, bilimsel analizlerin ağırlığı artar.
3. Sosyologların Talepleri ve Sivil Toplumun Rolü
Sosyologlar; yıllardır meslek yasası talebini çeşitli akademik platformlarda, kongrelerde, dernek toplantılarında dile getirmektedir. Ancak bu talebin yasal zemine kavuşması, ancak güçlü bir kamuoyu ve sivil destek ile mümkündür. Üniversiteler, sosyoloji bölümleri, meslek birlikleri ve STK’lar ortak hareket ederek yasa tekliflerini şekillendirmeli ve karar alıcılara bu konuda baskı oluşturmalıdır.
Sonuç olarak: Bilimin Saygınlığı Yasayla Güvence Altına Alınır
Sosyologlar yalnızca akademik metinler yazan değil; toplumun ruhunu anlamaya, sorunlarını teşhis etmeye ve çözümler üretmeye çalışan bir meslek grubudur. Bu nedenle, onların emeği ve bilgisi ancak bir meslek yasası ile görünür, güvence altına alınır ve kurumsallaşır.
Sosyologların sesi, toplumun vicdanıdır. Bu sesi korumak hepimizin ortak sorumluluğudur.
Necdet Topcu
Dünya Sosyologlar Derneği Genel başkanı
