Değerli okurlarımız…
Bu ay İstiklal marşımızın yazarı Mehmet Akif ERSOY' un evine konuk olduk.
Şuan “Mehmet Akif ERSOY Evi” olarak ziyaretçilerini ağırlayan bu evi, dolayısıyla de milli şairimizi daha yakından tanıyacağız.
Müzemiz hakkında, Müze Müdürü Uğur GÜVEN bilgi verecek ve düşüncelerini aktaracak. Kendisine sosyoLOG dergisi adına teşekkürlerimi sunuyorum.
1.Mehmet Akif ERSOY’ un tarihi kayıtlara göre doğum yeri ve yılı neresidir?
Cumhuriyet kayıtlarına ulaşılan Mernis sistemi üzerindeki bilgilere göre, doğum tarihi ve yeri 1Temmuz 1873 Bayramiç'tir. Prof.Dr. Kaya Bilgegil’ in Başkanlık arşivi, sicil-i Ahval Defteri kayıtlarına göre, Akif bilinenin aksine İstanbul’da değil, Kala-i Sultaniye Sancağına mülhak Bayramiç kasabasında doğmuştur.
2.Mehmet Akif ERSOY, babasının görevi dolayısıyla ilçemizde bulunduğu sırada dünyaya gelmiştir.
Babasının ilçedeki görevi nedir?
Mehmet Akif ‘in babası Tahir Efendi 1873 ile 1877 yılları arasında Bayramiç Karşıyaka Camii'nde İmam Hatip olarak görev yapmıştır.
3.Mehmet Akif ERSOY‘ un “Çanakkale Şehitlerine” adlı başyapıtı Milli Mücadele yıllarının hissi duygularını günümüze taşımaktadır. Üstad bu destanı nerede ve hangi şartlar altında yazmıştır?
Mısırdayken Çanakkale Zaferini haber alması üzere, El Muazzam tren istasyonunda heyecan ve gözyaşları içerisinde “Çanakkale Şehitlerine” şiirini yazmaya başlamıştır. İşin ilginç yanı; o dönemde cepheye gidip gözlemleyerek şiir ve destan çıkarmak üzere görevlendirilen yazar ve şair guruplarından farklı olarak, sanki o kadar mesafeden cepheyi görürmüşçesine, savaşın bütün dehşetini yaşarmışçasına adeta akılları durduran dizeleriyle şaheser bu şiiri kaleme almıştır.
4.İstiklal Marşı'mızın kabulünün 100. Yıldönümünü kutluyoruz. Üstadın İstiklal Marşı'nı Taceddin Dergâhı'nda bulunduğu günlerde yazdığı bilinmektedir.
İstiklal Marşı'mızın yazılışından önceki ve sonraki süreçler hakkında bizleri bilgilendirir misiniz?
İstiklal mücadelesinin içinde bulunan ve Büyük Millet Meclisinde görev alan Mehmet Akif’e şiir müsabakasından bahsedildiğinde, o sözü edilen ödülden dolayı yarışmaya katılmayı reddeder. Bu sebepten dolayı Hasan Basri Bey, yarışma koşullarının şairin istediği gibi düzenleneceğini belirterek, ikramiyeyi ise bir hayır kurumuna vereceklerini belirtip Mehmet Akif’ i ikna eder.
İstiklal Marşı' nı yazarken adeta dünya ile ilişkisini kesen şairin halini kendisi gibi Tacettin Dergâhı'nda ikâmet eden Konya Milletvekili Hafız Bekir Efendi şöyle anlatır:
“Üstad bir gece birden uyanır. Kâğıt arar; bulamayınca kalemiyle yattığı yer yatağının yanındaki duvara marşın “Ben ezelden beridir hür yaşadım hür yaşarım…” mısrası ile başlayan kıtasını yazar. Ben sabah namazına kalktığımda üstadı çakısıyla duvardaki yazısını kazırken gördüm.”
Herkesin sabırsızlıkla beklediği şiir 17 şubat 1921 tarihinde Sebilürreşad Dergisi' nin ilk sayfasında "Kahraman Ordumuza" İthaf edilerek yayınlanır. 12 Mart 1921 tarihinde Büyük Millet Meclisi tarafından İstiklal Marşı olarak kabul edilmiştir. Mehmet Akif, kazandığı ödülü yoksul kadın ve çocuklara iş öğreten Darülmesai’ye bağışlamıştır.
5.Üstad, hatıratlarında Bayramiç’ den sıkça bahsetmektedir. Bu hatıralardan bir tanesini aktarır mısınız?
Sebil’ ür Reş‘ at Dergisi' nin baş muhabiri Esraf Edip, Mehmet Akif le ilgili şu sohbeti aktarmıştır:
-Üstad ilk defa Bayramiç’ de mukabele okumuş. Kur'an-ı Kerim' den okuyacağı sahifeyi orada ezberler, sonra okurmuş. Bayramiç‘ de bir köprü varmış. Oradan aşağı atlarmış. Bir atlar, bir daha atlar, bir daha atlarmış. O zaman şalvar giyermiş .Üstad bunları kendisi anlatır, Bayramiç’ den çok bahsederdi. Tahin helvasınada orada alışmış.
Anlaşıldığı üzere, Üstad çocukluğunun en güzel günlerini bu sokaklarda yaşamıştır.
O hâlde, bu güzel evi ve Bayramiç’ i daha yakından tanıyalım…
6. Bulunduğumuz binanın restorasyon aşamaları ve hangi tarihten itibaren müze olarak hizmet vermeye başladığı hakkında bilgi verir misiniz?
Burası 1996 yılında son kez fotoğraflandıktan sonra maalesef çevresel faktörlerden sebep kısmi olarak yıkılan, ulu şairimizin çocukluğunun ilk yıllarını yaşadığı tarihi evidir.
Binamızın restorasyonu 2016 yılı 18 Temmuz' unda sekiz ay gibi bir sürede bitirilip, 2017 yılının 29 Eylül' ünde çok önemli devlet erkanının katılımıyla resmi açılışı gerçekleştirilmiştir. Beş yıl gibi bir sürede 100.000’ e yakın ziyaretçiyi ağırlayarak Çanakkale adına büyük bir tarihi simge olmuştur.
Açılıştan hemen sonra milli şairimizin torunu “Selma ARGON Hanımefendi" lerde burayı ziyaret ederek, bu evin tekrardan tarihe kazandırılmasından kaynaklı mutluluğunu belirtip bir kez daha milletimiz ve dedesi Mehmet Akif ERSOY ile gurur duyduğunu dile getirmiştir.
Mehmet Akif ERSOY ile birlikte büyük resme baktığımızda, şairimizin çocukluğunu geçirdiği bu şirin kasabanın diğer coğrafi ve kültürel değerlerinden bahsedebilir misiniz…
Öncelikle; Afrodit’in altın elmasından,1850' den beri bu verimli topraklarda yetiştirilen susamlarından ve son yıllarda Bayramiç Beyaz' ı olarak coğrafi işaretini almış tropik meyvemizden bahsedebiliriz. Bunun yanında uzun yillar Bayramiç' in veznedarlığını yapmış aile Hadımoğulları ve onlara ait 17.yüzyıldan kalma etnografik mimari eser, güzide Hadımoğlu Konağı…
Konak içerisindeki detaylara bakacak olursak; içerideki muazzam akustik, ilçenin farklı yerlerine uzanan yer altı geçitleri ,en önemlisi o yıllarda kullanılan kaloriferli ısıtma sistemi ve eşsiz tavan süslemeleri, benzersiz figürlere sahip ahşap detayları, mermere işlenmiş farklı çiçek ve motiflerle bezenmiş mermer sütunlar…
2021 yılının "İstiklal Marşı Yılı" olarak ilan edilmesi sebebiyle endemik türlerle süslü kaz dağlarının eteğinde(Ayazma) yer alan Cittaslow adayı beldemizi gezi rotanıza eklemenizi tavsiye ediyorum…
