BAĞIMLILIKLA BAHSE GİREN DAİMA KAYBEDER!
Hayatında bağımlılık olan insanlar neye bağlıysa ister bu madde bağımlılığı olsun isterse olgusal bağımlılıklar olsun -ki onların başında da kumar gelmektedir- bağımlı birey bağımlı olduğu konuyu hayatının tam ortasına yerleştirir. Daha doğrusu bağımlı olduğu unsur gelir, onun hayatının üzerine çöreklenir. Artık o kontrol eder, o hükmeder, kumar; günümüzde bağımlılık konusunda başrolde ve kumar oynamak artık maalesef çok kolay. Bunun için cebinizdeki cep telefonu ile hesabınızdaki bir miktar para yeterli. Kaç paranız olursa olsun onun karşılığında oynanacak bir oyun, bir kumar söz konusu. Yasal olan-olmayan bahis siteleri, at yarışları, bir masanın etrafında toplamanıza gerek olmadan yanınızda ikinci bir kişi olmadan kumar oynamanızı sağlıyor. Rahat ve çok konforlu bir eylem, hayatın ortasına bir atom bombası gibi düşüyor. Misal, sadece at yarışlarının oynandığı masum görünüşlü kahvehaneler var ama oradaki tek unsur kumar oynamak yani bahis yapmak, dolayısıyla olgusal bağımlılıkların başında gelen kumar bağımlılığı insanın hayatına çok kolay bir şekilde giriyor, hattın internet bağlantısı ve hesapta birazcık para olması kişinin kumar oynaması için yeterli ama o birazcık paraların kumar sayesinde çoğaldığını bugüne kadar gören yok.
Kumar meselesi, şu anda çocuklarımızın bile hayatında, ergen çocuklarımızın hatta yaşı daha da küçük olan 9-10 yaşlarındaki çocukların hayatında, çocukların hayatına kumar, oynadıkları oyunlar ile kolayca giriveriyor. Tabii ki en kolay ve sıklıkla cep telefonlarından oynadıkları oyunlarla, kumarla iç içe kalıyorlar. İnternet aracılığı ile ulaşabildikleri bütün benzer oyunların içerisine şu anda bir şekilde bilinçli olarak kumar oyunları yerleştiriliyor. Anne-babalar çocuklarının sanal karakteriyle oyun oynadığını düşünürken, o sanal karakter o oyunun içerisinde profesyonelce yerleştirilmiş bir kumarhaneye giriyor. Ama o kumarhanede oynanan kumar gerçek, çocuğun oyun karakteri, oyun kahramanı, onun oyun için yatırdığı gerçek parayı o kumarhanelerde harcıyor. Ve küçücük çocuklar gerçek paralar kaybediyor. Reşit olmayan bu çocukların 5.000 TL, 10.000 TL, 20.000 TL para kaybettiği oyunlar duyuyoruz bugünlerde ve tabii ki aynı zamanda burada çifte bir bağımlılıkla karşı karşıya kalıyor tüm çocuklar. Dijital bağımlılık, yani oyun bağımlılığı, internet bağımlılığı yanında da maalesef oyunun içerisine yerleştirilmiş o kumarı oynayarak, çocuklarımızın hayatına giren bir kumar bağımlılığı söz konusu. O yüzden çocuklarımız hangi oyunları oynuyorlar? Oyunları onlar kadar bilemesek de bu oyunların özelliklerini çok basit bir internet açık alan araştırmasıyla öğrenebiliriz. O yüzden ne olur, anneler babalar, çocuklarınızın oynadığı oyunlara dikkat edin, içerisinde kumar olmasın. “Yok anne ben o kısma girmiyorum, yapmıyorum!” cevaplarına asla dinlemeyin, içinde kumar olan oyunları çocuklarınıza asla oynatmayın.
Kumar oynayan aslında tam olarak ne yapıyor? Bütün finans kaynaklarını tükettiği zaman artık kumar oynayamaz diye mi düşünüyorsunuz? Hayır, arkadaşıyla yan yana geldiği zaman gireceği herhangi basit, belki de parasız olan bir iddia bile onun kumar bağımlılığını maalesef desteklemeye devam ediyor. Çünkü bütün kumar alışkanlıklarında işin püf noktası, ailelerin çoğu zaman anlayamadıkları anlamakta zorlandıkları mesele şu, aslında kumarda kaybetmek ya da kazanmak mesele değildir, kumar bağımlısı; o girdiği iddia üzerine, yaşadığı heyecanın peşindedir, onu orada tutan bu heyecandır. Yani kumar bağımlılığının en büyük problemi burada ve insanı tutan özelliği maalesef bu girilen iddianın, oyun masasındaki gelecek kartların yaşattığı heyecandır, kazanmak, kazanmama tali meseledir. O yüzden kumarda kaybeden bir yakınınıza bir sevdiğinize, “Ya bak şu kadar para kaybettin!” dediğiniz zaman onun kulağına bu mesaj hiç geçmiyor. Çünkü o kazanıp ya da kaybetmemekle değil, girdiği iddianın ona verdiği heyecanın içerisinde tutunmayı seviyor. O yüzden kumar bağımlılığını kumar alışkanlığını bu şekilde değerlendirerek, neye odaklandıklarını bilerek, onlara yaklaşmak daha doğru olacaktır.
Kumar bağımlılığını asla diğer maddesel bağımlılıklarla karşılaştırarak sakın küçümsemeyin, zaten hiçbir bağımlılığı bir başka bağımlılıkla kıyaslayarak, eşleştirerek, evet, bunda biraz daha iyi faktörler varmış gibi düşünmeye çalışmak, insanın kendisini kandırmasından başka bir şey değildir. Zaten bunu diğer madde bağımlılığı konularını anlatırken de hep vurguluyoruz. Hiçbir bağımlılık sorunu, hiçbir bağımlılık yapıcı madde diğeriyle asla kıyaslanmamalıdır. Kumar bağımlılığını, maddesel bağımlılıklarla, başka diğer sorunlarla kıyaslayarak masumlaştırmaya çalışmak, bağımlılığı beslemekten başka işe yaramaz, çözüm olmaz. Zaten kumarın asla masum olmayacağını her insan bilir. Çünkü kumar bağımlısı olan bireylerin ailelerinde birçok yıkım meydana gelir. Bağımlılık birazda aile hastalığıdır, kumar bağımlılığında da bu sorun aynıdır, aile hep birlikte kumarın yıkımını birlikte yaşar. Bu ailenin bir sorunu haline gelir ve burada yapılması gerekenlerin en başında tabii ki kumarın oynanma sebebi olan para kaynağının kontrol edilmesi çok önemlidir. İlk olarak bağımlı bireyin kumar bağımlılığını kabul edip, ailesinin sevdiklerinin, onun finans yönetimine dahil olmasını kabul etmesi gerekir. Finans disiplini olmadığı sürece, cebinde parası olan kumar bağımlısı kumar oynamayı sürdürür. Kumar oynayan kişinin hiç oynamadığı dönemler vardır, iyi halinin sürdüğü bu hallerde, bırakmış görünür. Bu süre, 3 ay, 6 ay olabilir ama para olduğu sürece ve gerçek disiplin sağlanmadığı sürece maalesef kişi yeniden oynama potansiyeline sahiptir. O yüzden bir kumar bağımlısının hayatında finans disiplini hayati önemlidir.
Bağımlılık yapıcı maddeler konusunda elbette insanların bir yerlere davet edilmesi söz konusu ve davet edilen her zaman bir insan olduğu gibi araya koyduğu davetiyelerde çeşit çeşit, son zamanlarda kumar konusunda da çok çarpıcı bir davetiyeyle karşı karşıya kalıyoruz. Eminim sosyal medyayı kullanan herkesin önüne en az bir kez bu videolar düşmüştür. Yapay zekâ hayatımızda, yapay zekayla hazırlanan kumar davetiye videoları her an herkesin önüne düşüyor. Bazen çok ünlü bir futbolcunun dile getirilip konuşturulduğunu görüyoruz. Bu videolarda bazen de ünlü bir restoranlar zincirinin sahibini ya da bambaşka bir alanda ünlü bir insan konuşuyor ve konuşurken de diyor ki; “şu uygulama bana ait” ya da “bu uygulamayı indirip, oynadım kazandım.” diyor, zaten çok parası olan bir insanın daha çok para kazanmasının kışkırtıcılığı videoyu izleyenlere geçiyor. Bu görsel kumar davetiyeleri, yapay zekayla hazırlanmış fake, yalan videolar. Ve insanlara tabii ki oynayacakları kumarla, çok para, kolay para vaat ediyorlar ama külliyen yalan olduğu, yapay zeka ürünü olduğu da çok belli, kanan bu işin çoktan gönüllüsü olanlar, içerisinde buram buram dolandırıcılık barındırmasına rağmen.
Eğer kumar başka insanlarla sosyal ortam içerisinde oynanıyorsa, yani bir masanın etrafında toplanılan klasik kart oyunları, bir takım kumar makinaları söz konusu ise, bu tarz yerler, ülkemizde yasal kumarhaneler olmadığı için gizli yerler. Buralarda bir de ne ortaya çıkıyor? Tabii onu da vurgulamaktan geçmemek lazım; kumar oynanan bu yasal olmayan yerlerde diğer yasa dışı maddelerin de ortaya çıktığını görüyoruz. Çünkü ortam çok müsait, gizli bir yerde gizli olarak tüketilen diğer uyuşturucu maddelerinin bu ortamlarda elden ele dolaşması son derece doğaldır. Çünkü ana konu zaten bağımlılık, bağımlılığını beslemeye çalışan insanların olduğu bir ortam ve genel olarak da aynı eylemi yaptıkları için o anda yaptıkları yanlışı da göremeyecek durumda olan insanlar bunlar. Birçoğu ya bağımlı ya da bağımlı adayı, o yüzden kumar bağımlılığının yanına bir esrarı koymanın, sınırsız alkol içmeyi koymanın zaten şaşılacak bir tarafı da yok. Dolayısıyla kumar oynanılan sosyal ortamlarda diğer maddelerin ortaya çıktığını, bu tür mekanların bir bağımlılık üretim merkezine dönüştüğünü çok rahat bir şekilde görebiliyoruz. Tabii bunun iki tarafı var; o kumarhanenin, “masa daima kazanır!” felsefesi uyuşturucu ve uyarıcı maddelerden geçiyor. Böylece, başka bir maddenin etkisinde olan bir kumarbazın orada kumarı daha hızlı ve kalıcı biçimde kaybetmesi de söz konusudur. O yüzden kumar varsa sosyal ortamlarda kullanılan diğer maddelerin açığa çıkması. Zaten planlı programlı davranıştır.
Maddesel ya da olgusal bağımlılıklar her zaman birbirini besler. Birinden vazgeçerek, diğerine yanaşmak asla güvenli bir liman değildir. Masa ve torbacılar her zaman kazanır!
Zafer Ercan
